ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست؟
CBDC که مخفف central bank digital currency است، یک ارز دیجیتال بانک مرکزی است و نوع جدیدی از ارز دیجیتال است که دولت های سراسر جهان در حال آزمایش آن هستند.
چیزی که یک CBDC را از سایر ارزهای دیجیتال متمایز می کند ، وجود حمایت یک دولت و بانک مرکزی آن از این نوع ارز دیجیتال است. همچنین طرفداران آن امیدوارند که بتوانند از فناوری جدید سیستم پرداخت آن ، برای افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها استفاده کند.
CBDC ها در کل بر اساس همان اصول کلی و فناوری بلاکچین موجود در سایر ارزهای دیجیتال کار می کنند. فناوری بلاکچین به بسیاری از نهادهای مختلف اجازه می دهد تا یک نسخه از تاریخچه تراکنش ها را نگه دارند و تاریخچه تراکنش ها توسط یک مرجع واحد کنترل نشود.
CBDC در کشورهای مختلف
این نوع جدید از ارز دیجیتال هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است و بیشتر کشورها هنوز در حال بررسی این ایده هستند. چند کشور جاه طلب از جمله چین با یوان دیجیتال خود ، در حال اجرای آزمایشی این فناوری هستند ، اما هنوز یک CBDC در مقیاس بزرگ ایجاد نشده است.
چندین کشور دیگر نیز در حال آزمایش CBDC های الهام گرفته از بلاکچین هستند. ونزوئلا در این زمینه پیشگام بوده و در سال 2018 ارز دیجیتال خود را با نام پترو راه اندازی کرد. با این حال، پترو با مشکلاتی مواجه است و تعداد بسیار کمی از ونزوئلایی ها از آن استفاده می‌کنند.
علاوه بر چین و ونزوئلا ، بانک فدرال بوستون ایالات متحده با موسسه معتبر فناوری ماساچوست (MIT) ، برای آزمایش دلار دیجیتال همکاری می کند.
ویژگی های رایج CBDC ها:
در بسیاری از موارد، یک CBDC مانند ترکیبی از بیت کوین و یک ارز دولتی است. CBDC ویژگی های خاص خود را دارد و این ویژگی ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT)
به جای یک پایگاه داده مرکزی که تمام سوابق مالی افراد را ذخیره می کند، DLT چندین نسخه از سوابق تراکنش‌ها را نگهداری می کند که هر کدام توسط یک نهاد مالی جداگانه ذخیره و مدیریت می شود.
این نهادهای مالی ، DLT را با هم به صورت توزیع شده به اشتراک می‌گذارند. این همان چیزی است که به عنوان بلاکچین مجاز شناخته می شود، زیرا تنها تعداد معدودی از نهادها می توانند به بلاکچین دسترسی داشته باشند و یا آن را تغییر دهند.
وجود تمرکز بیشتر
اگرچه DLT باعث ایجاد شباهت‌هایی با بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال می شود ، اما اهداف کلی بسیار متفاوت است.
بیت کوین و سایر بلاکچین های عمومی مانند اتریوم ، از این نظر منحصر به فرد هستند که هیچ نهاد مرکزی به عنوان مسئول وجود ندارد. این غیرمتمرکز بودن گزینه مناسبی برای دولت ها نیست و به همین دلیل ، تمرکز بیشتری در سیستم این ارزها وجود دارد.
هزینه کمتر و کارایی بالاتر
مدافعان ارز دیجیتال بانک مرکزی ادعا می کنند که به دلیل ساختار CBDC ها و تحت پوشش بودنشان ، می توانند هزینه های کمتری برای انتقال پول داشته باشند.
ایده اصلی این است که با وجود یک CBDC ، نهادهای مالی بیشتر به هم متصل شوند و نسبت به سیستم مالی از هم گسیخته‌ای که امروزه وجود دارد، روش بهتری برای جابه‌جایی پول ایجاد شود.
عرضه
بیت کوین دارای محدودیت عرضه 21 میلیون سکه در پروتکل خود است و تغییر این محدودیت بسیار سخت و شاید غیرممکن است.
در مقابل آن ، دولت ها هر کدام یک بانک مرکزی دارند که متولی عرضه پول کشور است. این بانک‌ها انتخاب می‌کنند که چه زمانی به عرضه اضافه کنند و چه زمانی از عرضه کم کنند.
چرا بسیاری از کشورها اخیراً CBDC ها را بررسی کرده اند؟
بیت کوین از زمانی که در سال 2009 راه اندازی شد، به سرعت رشد کرد و الهام بخش تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال و محصولات مالی مشابه بود.
اما در سال 2019 ، زمانی که از libra یعنی پروژه ارز دیجیتال مبتنی بر بلاکچین تحت حمایت فیس بوک رونمایی شد، دولت ها در سراسر جهان به طور جدی‌تری شروع به بررسی ایجاد ارز دیجیتال بانک مرکزی خود کردند.
کشورهای مختلف نگران این بودند که ارز دیجیتال ایجاد شده توسط شرکتی به گستردگی و قدرتمندی فیس بوک ، کنترل دولت ها بر پول را به چالش بکشد.
سخن پایانی
اکثر کشورها CBDC را به عنوان یک مکمل برای پول فعلی می بینند، نه لزوما ارزی که جایگزین زیرساخت های موجود شود.
طبق گزارش بانک تسویه بین‌المللی (BIS) ، 66 درصد از بانک های مرکزی عنوان کرده‌اند که در حال بررسی ایجاد ارز دیجیتال بانک مرکزی هستند.
